Ses Kartı Nedir? Ne İşe Yarar?

Ana kart üzerine monte edilerek kullanılan ses kartları, analog ve dijital seslerin çıkışı için kullanılmaktadır. Oldukça eski bileşenlerde biri olan ses kartları, ilk çıktıkları zaman ISA yuvalarına takılırken, günümüzde buna ek olarak PCI slotlarına da takılmaktadır. Ayrıca USB şeklinde kullanılabilen ürünler de vardır. Yine PCMCIA ile güvenlik duvar girişine monte edilen kartlar da vardır.

Dışarıdan jakların takılmakta olduğu ses kartı, her bir bağlantı için farklı renkler kullanır. Böylece jakların kullanım amacı da belli edilir. Örneğin mikrofon kullanmak için, kulaklığı ilgili jaka takmanız gerekir. Yanlış bir jaka takmak kullanamamanıza neden olacaktır. Ayrıca ses kartını kullanmadan önce kurmanız gerekir. Bir ses kartı yapısında,

1. Dijital ve analog çıkış,
2. Mikrofon girişi,
3. Ses girişi,
4. Arka hoparlörler için konnektör,
5. Ön hoparlörler için konnektör,
6. Oyun portu ve MIDI konnektörü,
7. ROM bellek,
8. Dijital işlem sinyalcisi,
9. S/DIF Dijital Konnektörü,
10. AUX giriş konnektörü,
11. CD ses konnektörü,
12. TAD konnektörü,

Bulundurmaktadır. Görev olarak,

1. Ses sinyallerini kaydetmek,
2. Ses sinyallerini sentezlemek,
3. Ses sinyallerini karıştırmak ve değiştirmek,
4. Ses sinyallerini yürütmek,

Görevlerini taşır.

SES Kartı Çeşitleri

Ses kartları, standartlarına ve takıldıkları yuvaya göre değişmektedir;

1. ISA
2. PCI
3. PCI Express

Bunların haricinde anakarta monde edilebilen onboard seçenekler de mevcuttur.

Dijital İşlem Sinyalcisi

Ses kartında, sesin üretildiği yer olan bu unsur olup aynı zamanda karta gönderilen ve gelen dijital ortamdaki sinyalleri ele alır. Dijital işlem sinyalcisi bu notaları okurken farklı hızlarda okuyarak, sesin de böylece farklı gelmesini sağlar. Kartın eş zamanlı çıkartabileceği ses miktarı ise polyphony olarak isimlendirir. Bu tanım, dijital işlem sinyalcisinin gücüne bağlı şekilde çalışır.

Dijital – Analog Çevirici / Analog – Dijital Çevirici

DAC – ADC olarak da kısaltılan bu parçalar, analog ve dijital seslerin çevrilmesini sağlar. Dijital seslerin bilgilerini de  çıkış kısmında analog şekilde olan sinyallere döndürür.

ROM Bellek

Kart üzerinde ses ile ilgili bilgileri toplamak üzere kullanılan ROM Bellek, dijital işlem sinyalcisi tarafından işlenen verileri alır.

TAD

TAD, modem ve ses kartı arasında irtibat kurarak, gelen sesi hoparlöre aktarır. Ardından kullanıcılara mikrofonu kullanarak, cevap verebilmesini sağlar. Ses modem kullanılarak ses kartına, buradan TAD bağlantılı kablo ile gönderilir.

AUX IN

AUX IN, ses kartı ile diğer kartların bağlantı kurduğu noktadır. Söz konusu kartlar üzerindeki ses sinyallerini alarak, ses kartına gönderir.

CD IN

CD IN,  CD üzerindeki ses bilgilerinin, karta aktarılmasına yardımcı olur. Bunun için ilgili kablonun bir tanesi CD IN portuna, diğeri ise CD sürücüsüne takılır.

S/DIF

Dijital bağlantı noktası olan S/DIF; CD-Player ve DVD üzerindeki sesleri karta gönderir. Burada veri aktarımı herhangi bir kayıp olmaksızın gerçekleştirilir.

Ses Kartları Nasıl Çalışır?

Ses kartları sesi oluştururken,

1. Dalga Tablosu – WoveTable
2. Frekans Modülasyonu – FM
3. Fiziksel Modelleme – Örnekleme

Kullanır. Ses kartlarının jak kısımları bazı bilgisayarda farklı olabilir. Zira bazı kasalarda arka tarafta da çıkışların mevcut olduğu gözlemlenmektedir. Bununla beraber çoğu zaman ön kısımda da ilgili bazı jaklar bulunur; zira mikrofon ya da kulaklık gibi jakları arkaya takmak daha zordur. Bu sebeple üreticiler, verimi yükseltmek için seçeneklerini arttırmaktadır.

Jakların her biri, işlevine göre farklı renge sahiptir ve renklerin üzerinde ne için kullanıldığını gösteren küçük bir simge bulunmaktadır.

Ses kartı çalışırken, öncelikle çevreden gelen sesleri ses kartına aktarır. Analog olan bu sinyaller, analog dijital çevicirici bileşene gelerek, dijital hale çevirir. Ardından bunu dijital işlem sinyalcisine gönderir. Burada ses işlenerek, sonrasında anakart üzerinde veri yoluna aktarır.

Son olarak söz konusu dijital veriler mikroişlemciye gelerek, yeniden işlenir ve depolama birimlerine gönderilir.

Ses kullanıcı tarafından dinlenmek istendiğinde; ilk olarak depolamada olan dijital veriler tekrar dijital işlem sinyalcisine gönderilir. Ardından çözümleme işlemleri yapılarak, ses kartı üzerinde dijital analog çeviri bileşene gönderilerek, tekrar analoğa döndürülür. Sonrasında ses kartı çıkış noktasına yönlendirilerek, duyulur hale gelir. Bunun için bulunan portlar ise şöyledir;

1. Mavi – Line in: Bu renk, CD player üzerindeki sesleri bilgisayara aktarmak için kullanılır.
2. Yeşil – Line out: Bu renk, kulaklık veya iki hoparlörün kullanılmasını sağlar. 3D özellğinde ses sistemlerinde ise bu kısma ön hoparlör eklenir.
3. Turuncu – Rear out: Bu porta 3D ses arka hoparlör takılır.
4. MIDI – Joystick: MIDI ve Joystick aygıtların bağlanmasına kullanılır.

Dâhili Ses Kartları

Bilgisayarlarda bulunan dâhili ses kartları, ana karta montelenmiş şekilde her cihazda vardır. Ancak burada temel işlevi görmesi için tasarlandığı için, ses kayıt yapmak gibi amaçlarınız varsa size yüksek performans sağlamayacaktır.

Harici Ses Kartları

Harici ses kartları, kartı profesyonel amaçlar ve ses kaydı için kullanıyorsanız yapmanız gereken bir seçimdir. Günümüzde,

1. USB Ses Kartı,
2. Firewire Ses Kartı,
3. Thunderbolt Ses Kartı,

Harici ses kartları mevcuttur. Burada farklılık, kullandığı portlara ve bağlantı noktlarına göre belirlenir.  Bugün şartlarında en sık tercih edilen seçenek, laptoplarda da rahat şekilde kullanım imkânı sağlayan USB ses kartıdır.

USB Ses Kartlar: Uygun fiyatlı bulunabilen bu kartlar, bu özelliği ve pratikliği nedeniyle yoğun kullaım sahibidir. Her bilgisayarın mutlaka USB portu olduğu için, kullanım açısından problem görülmez.

Firewire Ses Kartları: Bu kartlar özellikle Apple cihazlar, MacOS işletim sistemli makineler tarafından kullanılması için tercih edilir. Dolayısıyla Apple ürününüz varsa, bu ses kartı tercih etmeniz gereken seçenektir.

Thunderbolt ses kartları:  Tıpkı Fireware gibi Thunderbolt da genellikle MacOS işletim sistemleri için tasarlanmıştır. Ancak burada tek fark, aralarındaki hızdır. Teknolojinin gelişmesiyle beraber Thunderbolt da yavaş yavaş ilerlediği için günümüzde Firewire kullanan kişiler oldukça azalmıştır.

Hangi Ses Kartı Tercih Edilmeli?

Peki, masaüstü ve laptolarınızda hangisini tercih etmelisiniz? Bir bilgisayarınız varsa, bunların içerisinde hâlihazırda bir ses kartı vardır. Bu bileşen pek çok kullanıcının ihtiyacını karşılayacak vaziyettedir.

Ancak bu bileşenin oyunlardan ve filmlerden gelen sesi iyi yansıtamadığını düşünüyorsanız ya da tam profesyonel bir seçenek arıyorsanız, harici ses kartı tercih etmeniz gerekir.

Dolayısıyla burada karar tamamen size kalmış olup, durumuzu değerlendirmeniz gerekir. Konu ile ilgili https://www.youtube.com/watch?v=ylBGaiI6TaA videoya bakabilirsiniz.

Ses Kartı Fiyatları

Ses kartı fiyatları ne kadar? Eğer yeni bir bilgisayar alıyorsanız, bunun için ses kartı ücreti ödemeniz gerekmez. Zira standart olarak tüm bilgisayarlar, temel bir dâhili ses kartı sahibidir. Böylece fiyatı da bilgisayarın geneline dâhildir.

Ancak harici ses kartı alacaksanız, fiyat hangi seçeneği istediğine göre değişir. USB ses kartları uygun fiyatlı olmakla beraber; Apple ve MacOS kullanıcıları için bu değişmektedir. Günümüzde son teknoloji Thunderbolt olmakla beraber, Fireware kullanan kişiler hâlâ söz konusudur.

Burada alacağınız kalite aynı olsa da sadece Thunderbolt daha hızlıdır ve daha çok geliştirilmektedir. Dolayısıyla Fireware kullananlar, teker teker buraya geçil yapmaktadır. Bu fiyat durumunu da etkileyerek, Thunderbolt’un daha yüksek olmasına neden olmaktadır.

Ekran Kartı yazımızı inceleyebilirsiniz.