Akreditif Nedir Çeşitleri Nelerdir?
İngilizce karşılığı letter of credit olan akreditif bankalarla yapılan sözleşme türüdür. Banka tarafından ihracatçıya belirlenmiş olan şartlarda ödeme yapılacağı konusunda verilen garanti olarak ifade edilir. Akredatif oluşabilmesi için;
- İthalatçı kurum.
- Kurumun bankası.
- İhracatçı kurum.
- Aradaki bağlantıyı sağlaması için yurtdışı bankası gibi dört taraf bulunmak zorundadır.
Akreditif Türleri Nedir?
Akreditif işlemlerinde taraflar amir, amir banka, lehtar ve lehtar banka şeklinde ifade edilir. Bunlardan herhangi birinin bulunmaması durumunda akreditif gerçekleştirilemez. Birçok akreditif türleri bulunmaktadır, türlerin bilinmesi işlemlerin uygun yapılmasını sağlar.
Uluslararası ticarette ödenmeme riskini ortadan kaldıran akreditif çeşitleri içerisinde şunlar yer almaktadır;
- Kabil’i rücu akreditif.
- Gayri kabili rücu.
- Teyitsiz akreditif.
- Teyitli akreditif.
- Rotatif akreditif.
- Kırmızı şartlı akreditif.
- Yeşil şartlı akreditif.
- Karşılıklı akreditif.
- Devredilebilir akreditif.
- Garanti akreditifi.
Akreditif Süreci
Ticari firmalar akreditif ile ticaret yapmak istediğinde süreç şu şekilde işler; alım ve satım tarafları kendi arasında sözleşme imzalar. İmzalanan sözleşme gereği amir bankasına başvuruda bulunur ve lehtar adına akreditif açılmasını talep eder. Amir banka tarafından muhabir bankaya ulaşım sağlanır ve talep iletilir.
Akreditif beyannamesinin alınmasının ardından muhabir banka ihracatçıya ulaşır ve bilgilendirmeler yapar ardından mallar ihracatçıya gönderilir. Vesaik belgesi bankaya iletildikten sonra mal bedeli bildirilir ardından muhabir banka amir bankaya ulaşarak bedeli tahsil eder. Son aşamada ise akreditif bedeninin ödendiğini göstermek için belgeler ithalatçıya ulaştırılır ve böylece akreditif işlemi gerçekleştirilir.
- İlginizi Çekebilir: Grev Ne Demek?
Akreditif İşlemlerinde Genel Riskler
Ödeme planı amir banka ile ithalatçı arasında gerçekleşirken bankaların ödemeyi alabilmesi için çeşitli avantajlar bulunmaktadır. İthalatçının bunlardan herhangi birini kabul etmesi durumunda alım işlemi gerçekleşir ve akreditif işlemi tam olarak tamamlanır.
Risk faktörlerini dengelemiş ödeme yöntemi olmasına rağmen akreditif her iki taraf yani ihracatçı ve ithalatçı içinde farklı riskler taşır. Hem ithalatçı hem ihracatçı hem de bankaların sorumlulukları vardır bu yüzden sürekli risk altındadırlar.
Bu riskler tüm ortakların beraber taşıdığı riskler ya da amir veya lehtarın taşıdığı riskler olmak üzere çeşitlendirilir. Akreditif çeşitleri hakkında bilgi sahibi olurken aynı zamanda uygulamalardaki genel riskler de bilinmelidir.
- Ülke ya da bilinen adıyla politik risk.
- Sahtekarlık riski.
- Hukuki riskler.
- Mücbir nedenleri dair riskler.
- Ürüne ait riskler.
- Döviz kuruna ait riskler.
- Amir bankaya ait riskler.
- Lehtarın taşıdığı riskler.
- Bankaların taşıdığı riskler genel riskler olarak sıralanmaktadır.
Türkiye’de Akreditif İşlemleri Yapan Bankalar
Türkiye’de akreditif işlemleri yapan özel sermayeli mevduat bankaları ile birlikte kamusal sermayeli mevduat bankaları da yer almaktadır. Ayrıca Türkiye’de kurulan yabancı sermayeli bankalar ve şube açan yabancı sermayeli bankalar da akreditif işlemleri gerçekleştirir.
Bunlarla beraber kamusal sermayeli ya da yabancı sermayeli veya özel sermayeli kalkınma ve yatırım bankaları ile akreditif işlemleri yapılmaktadır.