İktidar Kaynağını Nereden Alır?
Siyasetteki temel kavramlardan birisi iktidar terimidir. Peki, iktidar nedir? Siyasette iktidar herhangi bir işin yapma ya da yapmama gücünü elinde bulunduran anlamına gelir. Siyasi iktidar devleti yönetenlerin elinde bulundurduğu güç olduğu gibi aynı zamanda ellerinde bir otorite bulundurulduğu anlamını taşır.
İktidarın Kaynağı
Siyasette iktidar kadar iktidarın kaynağının ne olduğu da her zaman tartışma konusu olmaktadır. İktidarın kaynağını nereden aldığını tek bir ifadeyle belirtmek söz konusu değildir. Her ne kadar iktidar kaynağı halk olarak tanımlansa da devleti yöneten temsilcilerin halk tarafından seçilmesi demokratik devlet niteliği olarak kabul edilir.
Bazı devletlerde iktidar kaynağı halk olurken bazılarında din bazılarında ise ideolojidir. Devletin niteliğini ve yönetim biçimini kesinlikle iktidarın kaynağı belirler. Dünya genelinde en yaygın olan yönetim şekli cumhuriyettir ve cumhuriyete göre iktidarın kaynağı halktır.
Siyaseti Oluşturan Kavramlar
Monarşi ile yönetilen devletlerde iktidar bir geleneğe ya da bir soya bağlıdır bundan dolayı kaynak halk değildir ama iktidarın halk tarafından kabul edilmesi gerekliliktir. Monarşi ile yönetilen devletlerde önemli unsur idareciler değil haktır bu yüzden yönetimde halk her zaman çoğunluktadır.
İktidar ne demek sorusunun cevabı ile siyaset şu temel kavramlardan oluşur;
- Toplum içindeki tek insan olan fert.
- İnsanların oluşturduğu bütün olan toplum.
- Toplum yönetimde varlığı devam ettiren demokratik yapılar sivil toplum.
- Devlet gücünü kullanma yetkisi olan ve egemenliği elinde bulunduran iktidar.
- İktidarın hakka dayanması anlamına gelen meşruiyet.
- Devletin baskılardan kurtularak toplumun yönetebildiği egemenlik.
- İlişkileri düzenleyen davranış kurallarının tümü olan hukuk.
- Hukuk düzeni tarafından tanınan yetki hak.
- Yaptırım gücüne sahip olan yazılı hukuk kuralı yasa.
- Görevliler grubu olan yapı bürokrasi.
- İnsan topluluğunun oluşturduğu siyasi örgütlenme devlet.
- Haklının hakkını alması adalet.
- Halkın kendini yönetecek olanları seçtiği yönetim biçimi demokrasi.
- Din ve devlet işlerini birbirinden ayıran laiklik.
İktidar Yönetme Gücüdür
Özellikle siyasette iktidar nedir konu başlığı öne çıkmaktadır. İktidar insanların davranışlarını etkileyip kontrol altına alma ve yönetebilme gücüdür. Güç monarşi düzende tek bir elde toplanır.
Zaman içerisinde yaşanan mücadeleler sonucunda iktidar görevleri ve kötüye kullanılmasını engellemek için kuvvetler ayrılığı ile birbirinden ayrılır. Kuvvetler ayrılığında yasama kuvveti kanun yapmakta yürütme kuvveti hükümet etmekte yargı kuvveti ise yasaların uygulanmasında yetkilidir.
- İlginizi Çekebilir: Grev Ne Demek?
İktidarın Temel Unsuru
İktidarın temel unsuru güç ve zorlamadır. Ancak güç ve zorlama yetkisiyle kontrolün sürdürülmesi zor olduğundan dolayı bunun yerine benimseme özelliği unsur olarak kabul edilmekte. Toplum kendi ilkelerine göre yönetimleri oluşturur ve kurallara uygun hareket eder.
İktidar kuvvet kullanma, ekonomik imkanlar, ödüllendirme, propaganda ve meşruiyet gibi yöntemleri kullanarak kontrolü sağlar. Ancak iktidarın en önemli araçlarından biri ekonomidir. İktidar açısından meşruiyetin önemi uzun bir dönem anlamına geldiğinden dolayı önem gerekliliktir. Meşruluğu kabul edilmeyen iktidar kısa sürer.