Adli Kontrol Nedir?
Adli kontrol anlamı nedir?
Adli kontrol bir tedbirdir. Tutukluluk tedbirinin alternatifi olarak yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Kişinin soruşturma aşamasında tutuklanması için Sulh Ceza Hakimliğine sevk edilmesine müteakip, ilgili sulh ceza hakimliği tutuklanma sebeplerinin olması durumunda, tutukluluk yerine adli kontrol altına alınması yönündeki bir ceza muhakemesi tedbiri şeklidir.
Adli Kontrol CMK
Adli kontrol hükmü, Ceza Muhakemeleri kanununun 110. maddesinde düzenlenmiştir. Maddede; şüphelinin Savcılıkça veya Sulh Ceza Hakimliğince soruşturmanın her aşamasında adli kontrol altına alınabileceği hüküm altına alınmıştır.
Adli Kontrol imza
Adli Kontrol hükümleri imza vermek şeklinde olabilir. İmza atma adli kontrolü verildiğinde belli günlerde veya belli saatlerde ikametine veya talep ettiği herhangi bir kolluk kuvvetine (jandarma, emniyet) giderek imza atması şeklinde gerçekleşir.
Adli Kontrol İmza Yükümlülüğü İhlali Halinde Ne Olur?
Adli kontrol şartlarını bilerek, haklı bir mazereti yokken, yerine getirmeyen şüpheli ya da sanıklar hakkında, hükmedilebilecek hapis cezasının süresi ne olursa olsun, yetkili yargı mercii derhal tutuklama kararı verebilecektir.
Adli Kontrol ne zaman başlar?
Adli Kontrol ilgili sulh ceza hakimliğinin kararı verdiği tarihten itibaren hüküm doğurur. Ancak adli kontrole ilişkin kararın verilmesine müteakip Savcılık infaz bürosundan Denetimli Serbestlik Müdürlüğüne gönderilmesi, oradan da kolluk kuvvetlerine gönderilmesi vakit alabilir. Denetimli serbestlik müdürlüğünce adli kontrole ilişkin Denetimli Serbestlik Müdürlüğünce hükümlülüklerini bildiren bir tebligat zaten tarafa yapılır. Bu konudan aşağıda bahsedeceğiz. Adli kontrol kararının bir örneğini aldıktan sonra yazı gelmese bile kolluk kuvvetine o kararla gidip başvurusunu tutanak altına aldırabilir.
Adli Kontrol Kararına uymama
Adli kontrol kararına uyulmaması durumunda ilgili mahkeme cezanın miktarına bakılmaksızın tutuklama kararı verebilir. Ancak kesinlikle tutuklama kararı verilecek diye bir şey yoktur. Bu mahkemenin taktirine bağlıdır. Adli kontrolün değiştirilmesine veya kaldırılmasına da karar verilebilir.
Azami tutukluluk süresinin aşılmasından sonraki adli kontrolün ihlali
Azami tutukluluk süresinin dolması nedeniyle tahliye edilen sanık hakkında adli kontrol hükmü uygulanması ve adli kontrol uygulananın bu adli kontrolü ihlal etmesi durumunda yeniden tutuklama verilebilir. Ancak bu tutuklama sürelidir, ağır cezalık suçlarda 9 ay, diğer suçlarda 2 aydan fazla olamaz.
Adli Kontrol şartıyla serbest bırakılanlar
Adli kontrol şartı ile serbest bırakılan şüpheli/sanıklar hakkında yargılamalar devam edilir. Yargılama sonucunda sanık/şüpheli hakkında adli kontrol kararının uygulana adli kontrolün kaldırılmasına veya devamına karar verilir.
Adli Kontrol Kararı kendiliğinden kalkar mı?
Adli Kontrol kararını soruşturma aşamasında Cumhuriyet Savcısı, kovuşturma aşamasında hakim tarafından resen kaldırılabilir. Kaldırılmadığı taktirde gerekçeli karar ile birlikte kaldırılır. Yine kaldırılmamışsa dilekçe ile kaldırılması istenilebilir. Dilekçe örneğini aşağıda paylaşacağız.
Adli Kontrol kimlere verilir?
Adli kontrol tutuklama sebeplerinin varlığının tespit edildiği bütün şüpheli veya sanıklar hakkında verilebilir. Adli kontrol bir ceza muhakemesi tedbiridir.
Adli kontrol kararına kimler itiraz edebilir ?
Adli kontrol kararına yalnızca dosyanın tarafları veya dosyaya vekaletnamesi bulunun avukatları tarafından itiraz edilebilir. Sanık veya şüphelinin yakınları dahil başka kişilerin itiraz etmeleri mümkün değildir.
Adli kontrolü olan kişi tutuklanır mı?
Hakkında Adli kontrol tedbiri uygulanan kişiler, faklı delillere ulaşılması gibi her türlü nedenle soruşturma aşamasında Cumhuriyet Savcısı tarafından talep ile veya kovuşturma aşamasında ise hakim tarafından tutuklanabilir.
Adli kontrol kararı olan kişi ne yapmalı?
Adli kontrol kararı verilen sanık/şüpheli kendisine belirlenen adli kontrol kararına uymakla yükümlüdür. Bu yükümlülüğün ihlali halinde tutuklama kararı ile karşı karşıya kalabilir. Bu yüzden belirlenen yükümlülüklere özenle uyması gerekmektedir.
Adli kontrol kararı sabıkaya işler mi?
Adli kontrol kararlar tedbir niteliğindeki hükümler olduğu için adli sicil kaydına işlemeleri gibi bir durum söz konusu değildir.
Adli kontrol kararı sorgulama
Adli kontrol kararının sorgulanmasına ilişkin bir sistem bulunmamaktadır. Adli kontrol kararının verildiği Adliye Denetimli Serbestlik müdürlüğüne giderek sorgulama buradan yapılabilir.
Adli kontrol süresi cezadan düşer mi?
Hayır. Adli Kontrol bir tedbir olduğu için tedbirlerin cezadan mahsubu mümkün değildir.
Adli kontrol şartı ne kadar sürer?
Adli kontrol kararı genellikle mahkemece ikinci bir karar verilinceye kadar devam eder. Eğer verilen adli kontrol kararında bir süre belirlenmiş ise bu süre geldiğinde karar kendiliğinden kalkmış olur. Ancak bir süre belirlenmemişse yargılama sonuna kadar devam edebilir.
Adli kontrol sonrasında dava
Adli kontrol tedbiri soruşturma aşamasında Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından talep edilip Sulh Ceza Hakimliği tarafından verilir. Soruşturma sonrasında sanık hakkında kamu davası açılır ve iddianame düzenlenirse artık adli kontrol ile ilgili kararlar mahkemeden talep edilir.
Adli kontrol memuriyete engel mi?
Adli kontrol kararları ceza değil tedbir kararlarıdır. Bu sebeple memuriyete engel değildirler.
Adli kontrol imza ihlali
Adli kontrol kararı olarak imza atılmasına hükmedilmiş ise, kararda belirlenen günlerde belirlenen kolluk kuvvetine gidilerek imza atılır. İmza atma yükümlülüğü ihlal edildiğinde, yukarıda belirttiğimiz gibi hakim veya cumhuriyet savcısının üç seçeneği vardır, birincisi adli kontrolü kaldırır, ikincisi adli kontrolü değiştirir, üçüncüsü ise yükümlünün tutuklanmasına karar verir. Adli kontrol ile imza atmayı unutmuşsanız bu durumu dilekçe ile ilgili mahkemeye veya Cumhuriyet Başsavcılığına bildirmeniz yararlı olacaktır.
Adli kontrol kararının kaldırılması
Adli kontrol kararı, hakkında adli kontrol kararı verilen kişi veya vekilinin talebi ile kaldırılabilir. Bunun için dilekçe yazarak ilgili Cumhuriyet Savcılığına veya mahkemeye müracaat etmek gerekir.
Adli Kontrol kararına itiraz dilekçesi
Hakkınızda verilen adli kontrol kararına itiraz edebilirsiniz. İtirazı ilgili Sulh Ceza Hakimliğine yapmanız gerekir. Örnek olarak hazırlanmış adli kontrol kararına itiraz dilekçesine BURAYI tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Adli Kontrol kararı imza günleri değişikliği
Adli kontrol kararında tarafınıza tespit edilen imza günleri size uymuyor ise bu günlerin değiştirilmesi için talepte bulunabilirsiniz. Bu talebi doğrudan mahkemesine yapabilirsiniz veya denetimli serbestlik bürosu vasıtasıyla gönderebilirsiniz.
Adli Kontrol kararı imza yeri değişikliği
Adli kontrol kararında imza vermiş olduğunuz kolluk kuvveti değişmiş ise kolluk kuvvetinin değiştirilmesi için talepte bulunabilirsiniz. Bu talebi doğrudan mahkemesine yapabilirsiniz veya denetimli serbestlik bürosu vasıtasıyla gönderebilirsiniz.
Adli Kontrol kararı imza saati değişikliği
Adli kontrol kararında tarafınıza tespit edilen imza saati size uymuyor ise bu günlerin değiştirilmesi için talepte bulunabilirsiniz. Bu talebi doğrudan mahkemesine yapabilirsiniz veya denetimli serbestlik bürosu vasıtasıyla gönderebilirsiniz.
Adli Kontrol kararı adres değişikliği
Adli kontrol kararında belirttiğiniz adresiniz değişmiş ise adresinizin ve adli kontrol tedbirinin uygulanacağı kolluk kuvvetinin değiştirilmesi için talepte bulunabilirsiniz. Bu talebi doğrudan mahkemesine yapabilirsiniz veya denetimli serbestlik bürosu vasıtasıyla gönderebilirsiniz.
Adli Kontrol kararı izin dilekçesi
Adli kontrol kararında tarafınıza tespit edilen adli kontrole şehir dışına çıkmanız, hastalık gibi sebeplerle ara vermeniz gerektiğinde adli kontrol uygulanmasına ara verilmesi için izin talebinde bulunabilirsiniz. Bu talebi doğrudan mahkemesine yapabilirsiniz veya denetimli serbestlik bürosu vasıtasıyla gönderebilirsiniz.
Adli kontrol kararı hükümlü bilgilendirme formu
Hakkınızda adli kontrol kararı uygulandığını da bu karar denetimli serbestlik müdürlüğüne gönderilir. Müdürlükçe tarafınıza hakkınızda hükmedilen hükümlülüğe uymamanız durumunda karşılaşabileceğiniz hukuki işlemlere ilişkin uyarı yapılır. Buna hükümlü bilgilendirme formu denir. Aşağıda hükümlü bilgilendirme formu örneğini inceleyebilirsiniz:
T.C.
ADALET BAKANLIĞI
…………… Cumhuriyet Başsavcılığı
……………… Denetimli Serbestlik Müdürlüğü
İNFAZ İŞİ
…………………..
Sayı : 2017/…………. AK
Konu : Adli kontrol tedbiri
Sayın ………….. ……………..
……………………………………………..
Hakkınızda ……………. Sulh Ceza Hâkimliğinin 27/10/2017 tarihli ve 2017/100 sayılı kararıyla Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 109 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi gereğince “belirlenen yere belirtilen süreler içinde düzenli olarak başvurmak” adli kontrol tedbirine karar verilmiştir.
Bu sebeple tebligatın size ulaştığı tarihten itibaren her hafta Pazartesi günleri mesai saatleri ……………… İlçe Emniyet Müdürlüğüne giderek imza atmak suretiyle hakkınızdaki adli kontrol tedbirini yerine getirmeye başlamanız ve ekteki “Adli Kontrol Yükümlü Bilgilendirme Formu”nda yer alan kurallara uymanız hususu tebliğ olunur.
………………..-……………….
Denetimli Serbestlik Müdürü
¸
Ek: Bilgi Form
Aşağıda bir adli kontrol karar örneğini incelemeniz için yayınlıyoruz:
T.C.
………………….
SULH CEZA HÂKİMLİĞİ
DEĞİŞİK İŞ KARAR
DEĞİŞİK İŞ NO : 2017/…………… Sorgu
HAKİM :…………………….. ……………
KATİP :…………………….. ……………
Basit yaralama suçundan Müşteki şüpheli …………… ……………… hakkında ………………. Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ……………….. tarih ve 2017/……………. soruşturma sayılı yazılarıyla birlikte adli kontrol talebiyle mevcutlu olarak gönderilen şüpheli huzura alındı, kimlik bilgilerinin tespitine geçildi.
Müşteki şüpheli……………………, …………. ve ……………. K, ……………….. ………………. doğumlu, ………………, …………………., …………………… mah/köy nüfusunda kayıtlı. …………………………….. adresinde oturur. Medeni Hali: ………….; Mesleği: Ev Kadını; 3 çocuklu, ev hanımı, Uyruğu: T.C. vatandaşı; Tahsil durumu: lise Mezunu.,……………….
Müşteki Şüpheli …………… ……………… ‘nın ……………….. Cumhuriyet Başsavcılığı’nın …………………. tarih ve 2017/……………. soruşturma nolu evrakı ile şüphelinin üzerine atılı suçtan adli kontrol talepli müzekkeresi ve hazırlık evrakı okundu şüpheliye soruşturma evresine ilişkin belge ve ekleri ile suçları anlatıldı, CMK’nun 147, 191/3-c ve devamı maddeleri gereğince müdafii seçme hakları bulunduğu, sorgularında hazır bulunacak bir müdafiinin hukuki yardımından yararlanabilecekleri, müdafii seçecek durumda değillerse baro tarafından bir müdafinin görevlendirileceği, açıklamada bulunmama haklarının olduğu, şüpheden kurtulması için somut delillerin toplanmasını isteme hakları olduğu açıklandı.
Şüpheli beyanında; haklarımı ve üzerime atılı suçu anladım, savunmamı kendim yapacağım dedi, tefhimle sorguya devam olundu.
ŞÜPHELİ …………….. ……………………. SAVUNMASINDA: Ben karakolda ve savcılıkta vermiş olduğum ifadelerimi aynen tekrar ederim, dün saat 16:00 sıralarında eşim …………. ……………. ve kızım ……………. …………… ile birlikte işimiz olması sebebiyle ……………. Adliyesine geldik, soruşturma kaleminden çıktıktan sonra Adliyenin 1. Katında bulunan 2. Asliye Hukuk Mahkemesi kaleminden çıkan kızımın boşanma aşamasında olduğu damadım ………… ……………… ile karşılaştık, ………… yanımıza geldiğinde kızımı kastederek bu oruspuyu buraya niye getirdin dedi, bunun üzerine eşim ………. sinirlenerek ……………… yakasından tuttu ancak ……………. vurduğunu görmedim, bende o sinir ile ………….. kızıma hakaret etmesinin yarattığı tahrik altında ………….. suratına bir defa vurdum, …………. da bana vurdu, …………… kaleme doğru kaçmaya başladı, bende peşinden kızım ………… ile birlikte kaleme girdim, kalemdeyken ……………. vurmadım, kimin vurduğunu görmedim, …………… ile kızım ………….. kalemde boğuştular ancak kimin kime vurduğunu görmedim, ………… kızıma hakaret etmeye devam etti, daha sonra adliye çalışanları ve polisler araya girerek ayırdılar, üzerime atılı suçu bu haliyle kabul ederim, olay Serkan’ın tahrikleri nedeniyle gerçekleşti, pişmanım dedi.
Dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Müşteki Şüpheli …………… ……………… üzerine atılı “basit yaralama” suçunu işlediğine dair tüm dosya kapsamı ve şüphelinin ikrarı birlikte değerlendirildiğinde; kuvvetli şüphe sebeplerinin bulunduğu, soruşturmanın derdest olup delillerin henüz tam olarak toplanmamış olması, olayın kamu kurumunda gerçekleşmesi nedeniyle mahiyetide dikkate alındığında, adli kontrol hükümlerinin orantılı olacağı kanaatine varılmakla aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Müşteki Şüpheli ………… ve ………… K, 26/06/…….. …………. doğumlu …………. …………. (TC:………………………..)’in CMK’nun 109/1 maddesi uyarınca haklarındaki kamu davası kesin hükümle sonuçlanıncaya kadar ADLİ KONTROL ALTINA ALINMASINA,
a) Buradan hareketle, Müşteki şüpheli …………. ……………. (TC:………………..)’in CMK’nun 109/3-b bendi uyarınca oturdukları yere en yakın kolluk birimine haftada bir gün pazartesi günü olmak üzere mesai saatleri içinde bir defa düzenli olarak BAŞVURMASINA,
b) Müşteki Şüpheli ………….. ……………. (TC:………….)’in CMK’nun 109/3-a. bendi uyarınca yurt dışına ÇIKAMAMASINA,
2-Adli kontrol hükümlerinin isteyerek yerine getirilmemesi halinde şüpheliye hükmedilebilecek hapis cezasının süresi ne olursa olsun yetkili yargı merciince derhal tutuklama kararı verileceğinin şüpheliye ihtarına, (ihtar edildi)
3-………………. Cumhuriyet Başsavcılığınca kararın şüpheliye tebliğine,
Dair, 7 günlük süre içerisinde ……………. Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği’ne itirazı kabil olmak üzere iş bu tutanak şüpheli tarafından okunup imzalandı.Tutanağın bir örneği şüpheliye verildi.27/10/20………..
Katip …………… Hakim………………..
Ayrıca bknz: Tensip Zaptı Nedir?