Yeşil Pasaport (Hususi Pasaport) Nedir? Kimlere Verilir?

Yeşil pasaport nedir ve yeşil pasaport kimlere verilir sorularının yanıtları merak ediliyor ve araştırılıyor. Bordo pasaporttan farklı olarak yeşil pasaport en fazla 5 yıl geçerlilik süresi olan aynı zamanda dünya genelinde daha fazla dolaşım gücü bulunan bir pasaport türü. Yeşil pasaport genel anlamda devlet memurlarına veriliyor ancak kamu görevlilerinden sadece yüze dörtlük bir kısmı yeşil pasaport adayı olarak kabul ediliyor. Yeşil pasaport kimlere verilir, Yeşil pasaport nasıl çıkarılır gibi soruların yanıtlarını sizler için aşağıda detaylı şekilde cevaplandırdık.

Yeşil pasaport dolaşım gücü bakımından dünya genelinde herkesin sahip olmak istediği pasaportlardan biri. Dünyada bulunan 195 ülkeden 160’ı yeşil pasaport sahiplerinin kolaylıkla ülkelerinde dolaşmasına izin veriyor. Bu ülkelerden bazılarına vizesiz gidilebilirken bazılarına kapıda ya da online vize ile kolayca gitme imkanı doğuyor. Buradan da anlaşılacağı üzere genellikle kamu çalışanlarına verilen yeşil pasaport oldukça güçlü bir pasaport. Dünyada çok az ülkede yeşil pasaport hakkı bulunuyor. Yeşil pasaportun gücünü biraz daha iyi anlamak için diğer pasaport türleri ile kıyaslamak da fayda var. Türkiye’de umumi pasaport olarak kabul edilen bordo pasaportun 102, Rus pasaportunun 105, Amerikan pasaportunun 174, Çin pasaportunun 52 ve İsrail pasaportunun 147 ülkede ulaşım kolaylığı bulunuyor.

Yeşil Pasaport Kimlere Verilir?

Bazı kamu görevlileri ve eski bürokratlar yeşil pasaport alma hakkına sahip oluyor. Yeşil pasaport kimlere verilir sorusunun yanıtına detaylı şekilde bakacak olursak şöyle:

Kıdemli memurlar

Yeşil pasaporta başvuru yapabilmek için sözleşmeli devlet memurları veya 1., 2. ve 3. derece kadrolarda bulunan devlet memurlarının belli bir kıdeme ulaşması gerekiyor. Devlet memurlarında en düşük derece 13 olarak kabul ediliyor ve en yüksek derece 1. ancak hiçbir devlet memuru başladığında 13. kademeden başlamıyor. Memurların başlangıç derecesi kaç sene eğitim aldığını, askerlik durumuna ve başka birçok faktöre göre değişebiliyor. Örneğin lisans mezunu memurlar mesleğe başladıklarında 9 derece 1 kademe olarak başlıyor. Görevinde 1 yılını dolduran Memurlar 1 kıdeme ilerliyor ve 9 derece 2 kıdem oluyor. Memurların sicilinde bir problem olmaması halinde dereceleri 3 yılda bir ilerliyor. Kadrolu memurlar 1., 2. ve 3. derecede olmaları durumunda yeşil pasaport almak için başvuru yapabiliyor.

Eski TBMM üyeleri

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Görev yapmış ve tamamlamış olan eski TBMM üyeleri de yeşil pasaport alma hakkına sahip oluyor. Milletvekilleri görevde oldukları süre içerisinde ise siyah pasaport kullanıyor.

Eski devlet bakanları

Devlet bakanları görev yaptıkları sürede siyah pasaport kullanırken görevleri bittikten sonra yeşil pasaport kullanmaya hak kazanıyor.

1.,2. ve 3. derece kadro karşılığı çalışan kamu görevlileri

Kamu personeli ve devlet memuru arasında farklar bulunuyor. Devlette kadrosu bulunmayan ancak sözleşmeli olarak çalışmaya devam eden personele kamu personeli adı veriliyor. Kamu personelleri arasından 1,2 ve 3. derece kadro karşılığı olanlar yeşil pasaport alma hakkına sahip oluyor.

Emekli olan ya da görevden çekilen kıdemli memurlar

Yukarıda belirttiğiniz kıranlara geldikten sonra emekliliğe ayrılan ya da görevden çekilen memur ve diğer kamu çalışanları görevden ayrılmaları halinde bile yeşil pasaport ayrıcalıklarını korumaya devam ediyor. Kamu görevlileri görevlerinden kurum tarafından çekilseler bile yeşil pasaport hakları kaybolmuyor.

Büyükşehir Belediye Başkanları (görev süresince)

Büyükşehir il veya ilçe belediye başkanları görev süresi boyunca olmak şartıyla yeşil pasaport alma hakkına sahip oluyor. Aktif olarak başkanlık yaptıkları süre boyunca yeşil pasaport kullanabilen belediye başkanları görevlerinin sona ermesi ile birlikte yeşil pasaport haklarını kaybediyor.

1 derece kadrodan emekli olan belediye başkanları

Yukarıda da belirttiğimiz gibi belediye başkanları görev süresi boyunca yeşil pasaport kullanabiliyor ancak görevleri sona erdikten sonra yeşil pasaport hakkını kaybediyor. Ancak belediye başkanlarının bir kadroda oldukları sırada emekliye ayrılması durumunda yeşil pasaport hakları devam ediyor.

Devlet sporcusu ünvanı bulunan atletler

Devlet sporcusu statüsünde bulunan Sporcular hangi spor branşında olduğu fark etmeden ülkeye başarı getirdikleri için aylık bağlanır hem de yeşil pasaport hakkı tanınır.

Bazı devlet bankası çalışanları

Yeşil pasaport aynı zamanda eskiden devlet bankaları olan ve daha sonra özelleştirilen Ziraat Bankası, Halk Bankası Emlak Bankası çalışanlarından şu kişilere de veriliyor;

• Yeşil pasaport hakkını özelleştirmeden önce elde edenler
• Sosyal Güvenlik yönünden TC emekli sandığına bağlı olarak kamu görevlisi sayılanlar
• Kuruluş sermayesi en az %50 devlete ait olan kamu kuruluşu olanlar
• 4603 sayılı İş kanununa tabi olarak çalışanlar.

Çalışırken emekli olan sözleşmeli devlet memurları

Kadro karşılığı olmadan çalışan ve  emekli sandığına emekli kesenekleri 1.,2 ve 3. derece  üzerinden kesilerek yatırılan Çalışanlar ve bu durumda çalışırken emekli olan sözleşmeli devlet memurları yeşil pasaport alma hakkına sahip oluyor.

İhracatla uğraşan bazı iş adamları

Yeşil pasaportun ihracatla uğraşan bazı işadamlarına verilmesi konusunda da yasalar bulunuyor. 22.03.2017 tarihinde bakanlar kurulunda alınan karar doğrultusunda, “İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar”a dair bir yasa çıkarıldı. Buna göre son 3 takvim yılında yıllık ortalama ihracatı 1 milyon doların üzerinde bulunan firma temsilcileri yeşil pasaport alma hakkına sahip oluyor. Aynı zamanda son 3 yıllık takvimde ihracatı 1 – 10 milyon dolar arasında değişen firmalarda bir yetkiliye yeşil pasaport verilirken, 10-25 milyon dolar arasında olan firmalarda 2 yetkiliye, 25-50 milyon dolar arasında olan firmalarda 3 yetkiliye, 50-100 milyon dolar arasında olan firmalarda 4 yetkiliye ve 100 milyon doların üzerinde olan firmalarda 5 yetkiliye yeşil pasaport hakkı tanınıyor. Ancak yeşil pasaport alan işadamlarının devlete karşı burçlardan birinden hüküm giymemiş olması gerekiyor.

Aile Sebebiyle Yeşil Pasaport Kimlere Verilir?

Yeşil pasaport sahibi olanların gerekli şartları taşımaları durumunda bazı aile bireyleri de yeşil pasaport hakkından faydalanabiliyor. 18 yaş altı çocuklar, yeşil pasaport sahibinin eşi ve 25 yaş altındaki hak sahibi ebeveyn ile ikamet eden evli olmayan iş sahibi olmayan ve öğrenimine devam eden çocuklar, zihinsel bedensel ya da ruhsal engelli yaşı kaç olursa olsun çocuklar yeşil pasaport sahibinden haklarından yararlanabiliyor.

Eş için yeşil pasaport şartları

Eşinden dolayı yeşil pasaport alma hakkına sahip olan kişiler herhangi bir şart aranmadan eşlerinde şu anda yeşil pasaport bulunmasa bile kendilerine yeşil pasaport çıkarma hakkına sahip oluyor.

Çocuklar için yeşil pasaport şartları

Yeşil pasaport sahibinin 18 yaşından küçük çocuklarına herhangi bir şartı aranmadan yeşil pasaport çıkarılabilir Kenan 25 yaşına kadar eğitime devam ettikleri süre boyunca yeşil pasaport kullanma hakları bulunuyor. 25 yaşın altında evlenen kız çocuklarının ve öğrenimi bir tam çocukların yeşil pasaport statüleri sona eriyor. Çocukların ebeveynlerinden dolayı yeşil pasaport sahibi olma hakkı, hâlihazırda ebeveynlerinin hiç yeşil pasaporta olmasa bile devam ediyor. Yaşı müsait olsa bile yeşil pasaport sahibi olan çocuklar SGK kaydı başlaması halinde yeşil pasaport hakkını kaybediyor. ebeveynlerinden dolayı yeşil pasaport sahibi olan öğrenciler, ailelerinden başka bir şehirde eğitim görmeleri halinde yeşil pasaport süresi sona erince burada bulunan nüfus müdürlüğünden randevu alarak kendisi yeşil pasaportunu yenileyebiliyor.

Yeşil pasaport sahibi ebeveyn vefat ederse

Yeşil pasaport sahibi ebeveynin vefat etmesi durumunda yetim maaşı alan çocuklar iş sahibi olarak kabul edilmiyor ve yetim maaşı ile yeşil pasaport kullanmaya devam ediyor. Çocuklara yetim maaşı bağlanması yeşil pasaporta herhangi bir engel teşkil etmiyor.

Yeşil Pasaport Ne Kadar Süreliğine Verilir?

Yeşil pasaport süresi hak sahibinin bağlı olduğu kurumun amirine bağlı olarak değişmektedir. Ancak İçişleri Bakanlığı en az 6 en fazla 5 yıl olmak üzere yeşil pasaport hakkı tanımaktadır.

Yeşil Pasaport Nasıl Çıkartılır?

Yeşil pasaport çıkartmak için öncelikle hak sahibi olup olmadığınızı bilmeniz gerekir. Yeşil pasaport nasıl çıkartılır sorusunun yanıtını merak ediyorsanız, ilgili evrakları topladıktan sonra nüfus il ve ilçe müdürlüklerine başvuru yaparak randevu olabilir ve işlemlerinizi tamamlayabilirsiniz.

Yeşil Pasaportun Avantajları Nelerdir?

Başta da belirttiğimiz gibi yeşil pasaport herkese verilmiyor. Sadece kamu görevlileri ve yeşil pasaport sahiplerinin ailesi ile bazı iş adamları bu haktan faydalanabiliyor. Yeşil pasaportun avantajları ise şu şekildedir;

Yeşil pasaport almaya hak kazananlar pasaport harcı ödemez. Yani bordo pasaport almaya hak kazananlar gibi defter bedeli ve pasaport harcı olmak üzere iki ayrı ücret ödeme zorunluluğu yoktur. Yeşil pasaport çıkaranlar sadece 133,50 TL defter bedeli ödemekle yükümlüdür.

Yeşil pasaportun en önemli avantajı ise bazı ülkelere vizesiz giriş yapabilme hakkına sahip olmasıdır.  Dünyada bordo pasaport ile vizesiz giriş yapabileceğini ülke sayısı 102 iken yeşil pasaport sahipleri 160 ülkeye vizesiz giriş yapabilir. Aynı zamanda bordo pasaport sahipleri Schengen ülkelerine vizesiz giriş yapamıyorken yeşil pasaport sahipleri yapabiliyor.

Not: Yeşil pasaport sahipleri vizesiz giriş yapabilecekleri Ülkelere vize almadan giriş yapabilirler fakat pasaport süresinin en az 3 ay daha geçerli olması şartı aranır.

Yeşil Pasaport ile Vize Başvurusu Nasıl Yapılır?

Yeşil pasaport ile vize başvurusu yapmak için pasaport en az 3 aylık geçerlilik süresi olması gerekiyor. Bazı ülkeler yeşil pasaport sahiplerinden 6 aylık geçerlilik süresi de isteyebiliyor. Pasaportunuzun geçerlilik süresinin sadece o ülkede kalacağınız süreyi kaplaması yeterli gelmiyor.

Mesela Schengen ülkelerinden birine 1 ağustos tarihinde giriş yapacaksınız pasaportunuzun en az 1 Kasım 2019 tarihine kadar geçerlilik süresi olması gerekiyor. Bu durumda da bu ülke için vize başvurunuzu Temmuz ayında bitirmeniz şartı aranıyor. Yukarıda da belirttiğimiz gibi bazı ülkeler ülkeye girişte resmi pasaportlarda 6 ay gibi bir süre de arayabiliyor.

Yeşil Pasaport ile Vize Başvurusu Nasıl Yapılır?

Yeşil pasaport ile vize başvurusu yapmak için pasaport en az 3 aylık geçerlilik süresi olması gerekiyor. Bazı ülkeler yeşil pasaport sahiplerinden 6 aylık geçerlilik süresi de isteyebiliyor. Pasaportunuzun geçerlilik süresinin sadece o ülkede kalacağınız süreyi kaplaması yeterli gelmiyor.

Mesela Schengen ülkelerinden birine 1 ağustos tarihinde giriş yapacaksınız pasaportunuzun en az 1 Kasım 2019 tarihine kadar geçerlilik süresi olması gerekiyor. Bu durumda da bu ülke için vize başvurunuzu Temmuz ayında bitirmeniz şartı aranıyor. Yukarıda da belirttiğimiz gibi bazı ülkeler ülkeye girişte resmi pasaportlarda 6 ay gibi bir süre de arayabiliyor.

Öğretmenler Yeşil Pasaport Alabilir Mi?

Devlet kurumunda görev yapan öğretmenler de belli bir kremi ulaştıktan sonra yeşil pasaport alma hakkına sahip oluyor. Öğretmenler yeşil pasaport ne zaman alabilir sorusunun yanıtı aslında diğer devlet memurları ile aynı. Aynı şekilde bir kademe sisteminin bulunduğu öğretmenlikte yeşil pasaport alabilmek için 3, 2 ya da 1 kademede olmak gerekiyor.

Göreve yeni başlayan öğretmenler, 9 derece, 1 kademe olarak kabul ediliyor ve zaman içerisinde 1 kademeye kadar yükseliyor. Sicil durumu olumlu olan öğretmenler her yıl 1 kademe artıyor. Ödemesi üçe ulaşan öğretmenler 4. yılda derecesini azaltıyor.

Kademe ilerlemesi bazı disiplin cezaları nedeniyle olumsuz etkilenebilirken, meslekten önce hazırlık sınıfı okunması ya da meslek sırasında üst üste olumlu siciller alınması kademe ilerlemesi neden olumlu etkiliyor. Öğretmenlerin her bir derecede ortalama 3 yıl boyunca çalıştığı göz önünde bulundurulursa yeşil pasaport alma hakkına sahip olacağı 3. dereceye ulaşması 15 yıl gibi bir zaman oluyor.

Yeşil pasaport hakkında tüm sorulara cevap verdim. Yurt Dışından Elektronik Eşya Getirme Şartları yazımıza da bakmanızı öneririm.